Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KDV’deki oran uyumsuzluklarını tespit etmeye yönelik, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Risk Analizi Genel Müdürlüğü’nün yapay zeka destekli çalışmalarını tamamladığını belirtti.

Temel ihtiyaç ürünleri üzerindeki vergi yükünü azaltmak için uygulanan düşük KDV oranlarını istismar ettiği tespit edilen firmalara yönelik saha denetimleri yapılacağını aktaran Şimşek, vergi kayıp ve kaçağına sebebiyet vererek haksız kazanç sağlayanların ve haksız rekabet oluşturanların takipçisi olmaya devam edeceklerini vurguladı.

100 büyük mükellef için tespit yapıldı

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın oran uyumsuzluğuna yönelik yaptığı merkezi analiz çalışması; belli bir NACE’deki mükelleflerin sektörel olarak karşılaştırmaları ve aykırı verilerin çeşitli algoritmalarla tespit edilmesine dayanıyor. NACE kodu meslek gruplarını ifade ediyor. Örneğin perakende ticaret meslek grubu adı olurken, NACE kodu ile mükellefin hangi alanda faaliyet gösterdiği tanımlanıyor. Perakende ticaret başlığı altında örneğin 47.11.01 bakkal ve marketleri tanımlarken, 47.11.02 süpermarketleri kapsıyor. Vergi Denetim Kurulu yaptığı analiz sonucunda yaklaşık 100 büyük mükellefi test amaçlı incelemek amacıyla sahaya inecek.

Hatalı oran uygulaması

Aynı mahiyetteki ürün teslimine veya hizmete ilişkin mükelleflerin aynı KDV oranlarını uygulaması gerekiyor. Bir ürün veya hizmetin KDV oranının belirlenen orandan daha düşük uygulanması KDV oranının hatalı uygulandığı anlamına geliyor. Mükellefler KDV oranlarını olması gerekenden düşük uygulamak suretiyle hem ödenmesi gereken KDV tutarlarını azaltmayı hem de piyasada fiyat avantajı sağlamayı amaçlıyor.

Faturalardan kontrol edilebiliyor

Yürütülen çalışmalarda, dijital teknolojiler kullanılarak düzenlenen faturalarda yer alan ürün veya hizmete ‘doğru KDV oranın uygulanıp uygulanmadığı’ mükellef bazında kontrol edilebiliyor. Yapılan risk analiz çalışmalarında özellikle; inşaat malzemeleri, elektrikli ev aletleri, plastik ve kauçuk toptan ticareti yapan mükellefler ile bilgisayar programlama sektörlerinde faaliyet gösteren mükelleflerin KDV oranlarını düşük göstererek hatalı uyguladıkları tespit edildi.

Yeni nesil pos makinesi kullanılacak

Haziran ayından itibaren yeni nesil bir pos makinesi kullanılması da planlanıyor. Kayıtdışı çalışan işletmelere dair algoritmalar geliştirilecek. Yapay zeka ile herhangi bir şehrin işlek restoranında bütün gün su, ekmek, et fişi kesildiğinde algoritma Maliye’ye haber verecek.